ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ

                                             Εva Janikovszky (Ουγγαρία)

Τι μπορεί να έχουν μέσα τα βιβλία; Τούτο το ερώτημα γύριζε στο μυαλό μου όταν ήμουν τριών ή τεσσάρων χρονών και συνήθιζα να κάθομαι σ’ ένα σκαμνάκι στο βιβλιοπωλείο του παππού και της γιαγιάς μου. Η γιαγιά μου καθόταν στο ταμείο και η μητέρα μου περίμενε πίσω από τον πάγκο τους πελάτες. Πίσω της υπήρχαν σειρές από ράφια με βιβλία, που έφταναν ως το ταβάνι, και μια μεγάλη σκάλα με γυριστές άκρες που γαντζώνονταν σε μια σιδερένια βέργα, ώστε η σκάλα αυτή να μπορεί γλιστράει αριστερά δεξιά, για να φτάνει κανείς ακόμα και τα βιβλία που βρίσκονταν στο ψηλότερο ράφι.

Μη σκεφτείτε καθόλου ότι ένιωθα πλήξη. Αν έμπαινε κάποιος πελάτης στο βιβλιοπωλείο, προσπαθούσα να μαντέψω αν θα ζητήσει βιβλίο από τα χαμηλότερα ράφια ή αν ενδιαφερόταν για κείνα που βρίσκονταν στα ψηλότερα. Η έξυπνη, σβέλτη μητέρα μου ήξερε τη θέση κάθε βιβλίου στο κατάστημα και, αν ήταν απαραίτητο, ανέβαινε στη σκάλα για να πιάσει και να φέρει στον πελάτη το βιβλίο με το γαλάζιο, το κόκκινο ή το βυσσινί κάλυμμα από το ψηλότερο ράφι. ΄Ημουν πολύ περηφάνη για τη μητέρα μου κι ένιωθα όλο και μεγαλύτερη περιέργεια για το τι μπορούσαν να έχουν μέσα τα βιβλία. Υπήρχαν γαλάζια, κόκκινα και βυσσινί βιβλία γεμάτα με μικρά μαύρα γράμματα ακόμα και στα χαμηλά ράφια, όμως κανένα τους δεν είχε όμορφες, χρωματιστές εικόνες όπως τα βιβλία που είχα εγώ.

Στο σπίτι μας διάβαζαν όλοι. Η μητέρα μου, ο πατέρας μου, ο παππούς και η γιαγιά μου. Βλέποντας τα πρόσωπά τους καθώς έσκυβαν πάνω στα βιβλία, παρατηρούσα ότι μερικές φορές χαμογελούσαν, άλλοτε έδειχναν λυπημένοι και άλλοτε γύριζαν τις σελίδες με αγωνία. Κι αναρωτιόμουν τι να τους συνέβαινε άραγε την ώρα που διάβαζαν. Δεν έδειχναν να μ’ ακούν όταν τους μιλούσα και αν τελικά μου έδιναν προσοχή έμοιαζαν σαν να είχαν γυρίσει από κάπου. Γιατί δε μ’ έπαιρναν μαζί τους; Τι είχαν μέσα τα βιβλία; Ποιο ήταν το μυστικό τους που δε μου το έλεγαν κι εμένα;

Και τότε έμαθα να διαβάζω. ΄Εμαθα το μυστικό των βιβλίων: ΄Οτι έχουν τα πάντα μέσα. ΄Οχι μόνο νεράιδες, ξωτικά, πριγκίπισσες και κακές μάγισσες, αλλά κι εσένα κι εμένα, τις χαρές και τις λύπες μας, τις ελπίδες και τις έγνοιες μας. Το καλό και το κακό, η αλήθεια και το ψέμα, η φύση και το σύμπαν – όλα βρίσκονται στα βιβλία. Ανοίξτε τα βιβλία σας! Αφήστε τα να σας πουν όλα τους τα μυστικά!